Veilig fietsen tot je 100e...
We staan er eigenlijk niet bij stil, maar fietsen is een bijzondere activiteit.
Wanneer je een fiets zo los wegzet (zonder standaard) dan valt hij direct om. Maar al fietsend lukt het prima om deze overeind te houden. Dat gaat eigenlijk heel goed, zonder erbij na te denken.
Voor de meeste mensen geldt dit al bijna hun hele leven.
Onze fietsvaardigheid leren we meestal al op jeugdige leeftijd.
Wanneer we eenmaal door hebben dat het een kwestie van snelheid maken is en we kunnen sturen dan verliezen we die vaardigheid ons hele leven niet meer.
Toch verandert er in de loop van ons leven wel het een en ander. Met het klimmen van de jaren verandert ons lichaam (ons reactievermogen, onze spieren en gewrichten).
Wat we ook zien is dat we vaak gebruik gaan maken van een ander type fiets. Een e-bike, door de motor en accu veel zwaarder en je bereikt er met minder krachtsinspanning hogere snelheden mee.
Al deze veranderingen lijken geen impact te hebben op onze fietsvaardigheid. Maar is dat ook zo?
Een elektrische fiets is door de motor en accu veel zwaarder.
Door dat gewicht zal een e-bike wanneer je eenmaal op snelheid bent zich prima stabiel gedragen. Bij rechtuit rijden misschien nog wel stabieler dan op een fiets zonder motortje.
Bij een lage snelheid, bij het opstappen wanneer men nog niet goed op het zadel zit, levert dit echter een veel instabielere situatie op.
Een zwaardere fiets is wat moeilijker rechtop te houden. Dat maakt het vanuit stilstand wegrijden met een elektrische fiets moeilijker dan op een “gewone” fiets.
Die situatie kan ook ontstaan wanneer je langzamer moet fietsen of in de berm of los zand geraakt. Hier zal blijken dat een e-bike veel lastiger in de hand te houden is dan een gewone fiets.
Dit speelt met name bij e-bikes waarbij de accu op de achterdrager is gemonteerd. Denk maar aan een fiets met zwaar gevulde fietstassen, die is moeilijker rechtop te houden. Tegenwoordig zie je steeds meer e-bikes waarbij de accu lager in het frame is geplaatst, dit levert al een betere gewichtsverdeling op.
Een andere keerzijde van een zwaardere fiets is dat deze minder wendbaar is bij hogere snelheden. Recht vooruit gaat prima, echter bij het uitwijken voor een obstakel zal een zwaardere stuurimpuls nodig zijn.
Sturen op een fiets lijkt simpel, je draait het stuur naar links en zie, je gaat die kant op.
Toch werkt het zo niet helemaal. Een fiets verandert ook van richting door hem wat te laten kantelen. Dit doe je door een beetje schuin te gaan hangen. Dit gebeurt zonder erbij na te denken. Het gevolg is dat de fiets ook enigszins kantelt. Deze techniek is duidelijk zichtbaar bij een wielerwedstrijd. Je ziet de wielrenners schuin door de bochten gaan.
Een licht racefietsje is daarbij prima onder controle te houden, maar bij een zwaardere e-bike is dat wat lastiger.
Belangrijk daarom is om bij een (scherpe) bocht de trapper die aan de buitenzijde van de bocht zit naar beneden te houden en daarbij een lichte druk met de voet te geven. Op die manier hou je de fiets stabieler in de bocht.
Wat ook helpt om veiliger door een bocht gaan is door je ogen te richten naar het punt waar je, na de bocht, naar toe wilt gaan.
Dat wordt “door de bocht heen kijken” genoemd. Op deze manier maak je de bocht veel rustiger.
Veel mensen blijven hun ogen gericht houden op het wegdek vlak voor het voorwiel, dat kan gevaarlijker zijn.
Je hersenen zorgen er namelijk voor dat je naar een punt wordt getrokken waar je ogen op gericht zijn.
Juist door b.v. naar een paaltje of ander obstakel te kijken loop je het risico daar tegenaan te rijden. Het gevolg kan zijn dat je op het laatste moment nog flink moet uitwijken.
Op oudere leeftijd, wanneer het reactievermogen en het bewaren van evenwicht minder wordt is het belangrijk om stil te staan bij het andere rijgedrag van een e-bike.
Dit alles hoeft niet te betekenen om maar niet meer te gaan fietsen. Integendeel, ook al hoef je met een e-bike wat minder inspanning te leveren het houdt je fit.
Lekker buiten zijn, in beweging, ongemerkt trainen om je evenwicht in stand te houden.
Wanneer je bewust bent wat een e-bike voor ander rijgedrag met zich meebrengt kan je veilig blijven fietsen tot je 100e.